Uçhisar, Nevşehir
Nevşehir- Göreme yolu üzerinde, Nevşehir'e 7 km. uzaklıkta bulunuyor. Bölgenin en yüksek noktasında yer alan ve en eski yerleşimin ne zaman yapıldığı bilinmeyen Uçhisar, yerleşim biçimi açısından Ortahisar'a ve Ihlara Bölgesi'ndeki Selime Kalesi'ne benzemekte.
Uçhisar Kalesi'nin zirvesi aynı zamanda bölgenin panoramik seyir noktası. Kale içerisinde bulunan çok sayıdaki odalar birbirine merdivenler, tüneller ve koridorlarla bağlanmış. Odaların girişlerinde ise -tıpkı yeraltı yerleşimlerinde olduğu gibi -giriş/çıkışı kontrol altına almaya yarayan sürgü taşları bulunuyor. Çok katlı bir özelliğe sahip olan Kale'nin bazı mekanları bugün yer yer göçtüğünden dolayı tüm mekanlara ulaşmak ne yazık ki mümkün değil.
Uçhisar'ın doğu, batı ve kuzeyinde yer alan bazı peri bacaları Roma Dönemi'nde mezarlık amacıyla oyulmuş. Girişleri genellikle batı yönüne bakan mezarların iç kısımlarında ölülerin yatırıldığı klineler bulunuyor. Gerek Kale'nin eteklerinde gerekse Kale'de çok az sayıda kaya oyma kiliseler tespit edilebilmiş. Bunun nedeni belki de çok sayıda kilise ve manastıra sahip olan Göreme'nin Uçhisar'a yakın olmasından. Kale zirvesindeki Bizans Dönemi'ne ait basit kaya mezarlarI ise oldukça tahrip olduklarından ve soyulduklarından pek özellik taşımıyorlar.
Uçhisar Kalesi'nde Ortahisar ve Ürgüp'teki (Başhisar) gibi kalesi olan yerleşimlerde savunma amacıyla çevreye uzanan uzun tünellerden bahsediliyor. Fakat bu tüneller yer yer göçtüklerinden dolayı bugün esrarını hala koruyor.
Kale ve çevresindeki peri bacalarına ve yamaçlara mezarlıkların dışında çok sayıda güvercinlikler de inşa edilmiş. Yeterli toprağa sahip olmayan Uçhisarlı çiftçilerin az topraklarına karşılık çok ürüne ihtiyaçları vardı. Güvercin gübresinin tarımda verimi artırdığını bilen Uçhisarlılar peri bacalarının içlerine ya da vadi yamaçlarına güvercinlik inşa ederek bu sorunu çözmeye çalışmışlar.